Rozmawia: Ewelina Jurczyńska z Redakcji eKobietki.pl
Dr Iwona Herbuś — autorka powieści: „Inny świat. Kim jestem”, „Inny świat. Powrót” i „Inny świat. Moje miejsce” z gatunku fantastyki psychologicznej. Właścicielka ECOROCKUS COMPANY, doktorka nauk społecznych, adiunktka na uczelni wyższej oraz trenerka warsztatów z obszaru umiejętności psychospołecznych i zarządzania. Seria ,,Inny świat” to powieści zawierające tajemnice, zwroty akcji, wyraziste postacie oraz ważne przesłanie. Czytając je, nie można się oderwać ani na chwilę i chciałoby się przenieść wprost do innego świata.
Redakcja: Pani książka „Inny świat. Kim jestem” przedstawia świat, w którym kobiety są mądre, asertywne i nie muszą się komukolwiek przypodobać. Skąd wzięła się idea takiego świata? Czy to ucieczka od rzeczywistości, czy raczej wizja tego, co mogłoby być?
Dr Iwona Herbuś: W naszym rzeczywistym świecie wiele kobiet też jest mądrych i asertywnych. Niestety szkodliwa socjalizacja od najmłodszych lat wpływa na kobiety. Asertywność i mądrość to cechy mocno nielubiane u kobiet. Kobieta, która nie stara się przypodobać innym często ma pod górkę. W innym świecie kobiety pokazują te cechy i jest to bardzo pozytywnie odbierane i cenione przez otoczenie. Więc można powiedzieć, że to trochę taka wizja, co by się mogło stać, gdyby więcej kobiet otwarcie pokazywało swoją mądrość i asertywność.
Redakcja: Olivia — główna bohaterka — jest postacią nietypową: silną, niezależną, nie dającą się manipulować. Czy jest ona odzwierciedleniem Pani samej, czy może idealnym archetypem współczesnej kobiety?
Dr Iwona Herbuś: Przyznaję, że wymienione w pytaniu cechy dotyczą i mnie i głównej bohaterki moich książek. Kiedyś słyszałam nawet, że każda pisarka i każdy pisarz przenosi jakieś własne cechy na postacie w swoich powieściach i zgadzam się z tym, faktycznie tak jest. A co do idealnego archetypu kobiety, to uważam, że nie ma takiego. Kobiety powinny być przede wszystkim sobą. Mężczyźni od wieków narzucali kobietom, jakie mają być, aby im było wygodnie na świecie. Najważniejsze jest, aby kobiety solidarnie powiedziały temu dość i żyły w sposób, jaki same dla siebie wybiorą.
Redakcja: W książce pojawia się motyw Esterny — alternatywnej rzeczywistości, gdzie czas i życie funkcjonują inaczej. Jakie znaczenie ma ten świat w kontekście głównego przesłania powieści?
Dr Iwona Herbuś: Kluczowe, podkreśla podobieństwa i jednocześnie różnice. Skłania do zastanowienia się nad tym jak funkcjonuje nasz świat i co ludzie z robią z tym światem.
Redakcja: Druga część cyklu, „Inny świat. Powrót”, została wydana rok po pierwszej. Czy postać Olivii ewoluowała w sposób, którego Pani nie przewidywała na początku? Jak zmieniła się Pani relacja z tą postacią?
Dr Iwona Herbuś: Postać Olivii była zaplanowana przeze mnie od początku do końca, tak samo jak inne postacie. U mnie w powieściach nic nie dzieje się przez przypadek i tak samo jest z postaciami, ich sylwetki są przeze mnie dokładnie przemyślane. A co do mojej relacji z główną bohaterką, to utrzymywała się ona i nadal utrzymuje na tym samym poziomie. Była, jest i będzie bardzo dobra.
Redakcja: Pani mówi, że współczesna narracja o kobietach jest „szkodliwa” i „narzuca przestarzałe role społeczne”. Czy uważa Pani, że literatura może zmieniać społeczną percepcję kobiet?
Dr Iwona Herbuś: Uważam, że tak. Język ma znaczenie, to co mówimy i to co piszemy, wpływa na rzeczywistość w jakiej funkcjonujemy. Tak samo jest z feminatywami, które są kluczowe w widoczności kobiet. To poprawne formy językowe, które były używane już ponad 100 lat temu. Obecnie budzą ogromny opór, aby nadal utrzymać nieprawdziwą narrację, że wszystko co ważne i bardziej prestiżowe kojarzone jest tylko z mężczyznami. Wracając do literatury, obecnie w książkach modne są toksyczne relacje i przemoc wobec kobiet. Kobiety często pokazywane są jako uległe i mało rozgarnięte osoby. Im książka bardziej uderza w kobiety, tym bardziej jest poczytna. Książki są często takim specyficznym wierzchołkiem góry lodowej złożonej z mizoginii i seksizmu. Dlatego inny świat ma trudniejszą drogę do przejścia, bo jako autorka wyłamałam się ze szkodliwych schematów i przestarzałych stereotypów. Jednocześnie to sprawia, że moje książki są bardzo wartościowe, bo nie podążałam za tłumem w trendach książkowych, tylko napisałam coś zupełnie innego.
Redakcja: Czy Pani aktywność w obszarze praw kobiet wpływa na sposób, w jaki buduje Pani postacie i światy literackie? Czy pisze Pani z intencją edukacyjną, czy raczej artystyczną?
Dr Iwona Herbuś: Zdecydowanie wpływa na postacie zarówno kobiece i męskie. Seria Inny świat prócz tajemnic i zwrotów akcji ma ważne przesłanie. Przesłanie, na które nie każdy jest gotowy. Esterna czyli tajemniczy inny świat, to miejsce, gdzie kobiety mają większość władzy i ich zdanie jest ważniejsze. Kluczowe też jest, że męskie postacie szanują kobiety i wiedzą, że kobiety lepiej nadają się do rządzenia i podejmowania decyzji. Oczywiście mamy też postacie negatywne, które mieszają w fabule, ale o nich za dużo nie zdradzę, bo nie będzie niespodzianki przy czytaniu. Co do intencji, na pewno w moich książkach jest intencja edukacyjna. To powieści, które pozostają w pamięci na dłużej i skłaniają do refleksji.
Redakcja: Jakie książki, autorki lub autorzy wpływają na Panią twórczo? Czy są lektury, które szczególnie inspirowały Panią przy pisaniu „Innego świata”?
Dr Iwona Herbuś: Nie, nie ma takich dzieł. Inny świat to całkowicie mój pomysł. Jeśli miałabym wskazać autorkę, którą uważam ogólnie za wzór, to byłaby to Agatha Christie.
Redakcja: Czy planuje Pani zostać przy gatunku fantasy, czy może kusi Panią sięgnięcie po inny gatunek literacki?
Dr Iwona Herbuś: Inny świat to fantastyka psychologiczna z wątkiem sensacyjnym, więc nie jest to typowa fantastyka, do której jesteśmy przyzwyczajeni. Inny świat jest bardzo nowoczesny i magiczny jednocześnie. Można więc powiedzieć, że już mieszam gatunki. Co do moich kolejnych pomysłów, to również są to mieszanki złożone z więcej niż jednego gatunku.
Redakcja: Gdyby Pani mogła przekazać jedną radę kobietom, które boją się wyrażać swoje poglądy lub publikować własne dzieła — co by to była za rada?
Dr Iwona Herbuś: Zacznę od tego, że nie będzie łatwo. I nie, nie jest to pesymizm, tylko realizm. Kobiety, które wyłamują się w Polsce z narzuconych ról nie mają łatwo i od tego trzeba zacząć. Bycie mądrą, asertywną kobietą, która nie zabiega o przychylność męskiego otoczenia wiąże się z wieloma trudnościami zarówno ze strony mężczyzn jak i kobiet, bo zinternalizowana mizoginia ma się u nas świetnie. Jednak dopóki my kobiety solidarnie nie przełamiemy tej bariery, będziemy jako połowa społeczeństwa mieć w życiu źle. Więc jeśli jesteś kobietą i chcesz wyrażać swoją opinię lub coś stworzyć, to po prostu to zrób. Nie zastanawiaj się czy jesteś za młoda czy za stara. Nie analizuj czy jesteś wystarczająco fajna i miła, czy wręcz przeciwnie, zostaniesz odebrana jako wredna zołza. Nie zastanawiaj się czy prezentujesz się wystarczająco dobrze, bo co to znaczy wystarczające dobrze. W który narzucony wzór masz się wpasować, aby wszystkich zadowolić? Pamiętaj, jak jesteś kobietą, to otoczenie i tak Ci coś wytknie i tak ktoś Cię skrytykuje i tak ktoś nie będzie Cię lubił. Nieważne co zrobisz i tak w jakimś stopniu ludzie będą Cię hejtować i próbować Ci szkodzić na różne sposoby. Na tym właśnie polega uciszanie kobiet, zwłaszcza tych, które śmią zakłócić męski świat ułożony pod wygodę mężczyzn. Dlatego działaj i patrz na siebie, a nie wiecznie na innych. Dołączę też w bonusie moją dodatkową radę ogólnie dla kobiet, nie tylko odnośnie do tworzenia czegoś. Przede wszystkim potrzeba nam więcej solidarności i siostrzeństwa. I nie chodzi o to, że teraz wszystkie mamy się uwielbiać i we wszystkim zgadzać. Jesteśmy różne i mamy prawo być różne. Chodzi o to, abyśmy my kobiety wspierały się w obszarach, które dotyczą nas wszystkich, czyli na przykład możliwość rozwoju i realizacji, poczucie bezpieczeństwa i życie wolne od dyskryminacji i męskiej przemocy, podstawowe prawa człowieka. Te wymienione podstawy to też kluczowy aspekt umożliwiający kobietom zabieranie głosu i tworzenie różnorodnych dzieł bez obaw i oporów przed tym.
Książki dostępne pod adresem: https://www.ecorockuscompany.pl/inny-swiat-2
Views: 51
